Tomografia 3D w ocenie zębów zatrzymanych (szczególnie ósemek)

Zęby zatrzymane to problem, który dotyczy wielu pacjentów, szczególnie w kontekście tzw. zębów mądrości. Ich nieprawidłowe wyrzynanie może prowadzić do szeregu komplikacji zdrowotnych; w wielu przypadkach konieczna jest ich ekstrakcja, czyli usunięcie. Istotnym elementem w takich przypadkach jest precyzyjna diagnostyka, która umożliwia zaplanowanie odpowiedniego leczenia. Współczesna radiologia oferuje wiele rozwiązań, takich jak tomografia 3D ósemek, nieoceniona w ocenie zębów zatrzymanych i planowaniu ich ekstrakcji. Dzięki tej technologii możliwe jest dokładne zlokalizowanie zęba, ocena jego położenia względem otaczających tkanek oraz zaplanowanie zabiegu z minimalnym ryzykiem powikłań. Czym są zęby zatrzymane, dlaczego wymagają precyzyjnej diagnostyki oraz jakie korzyści płyną z zastosowania tomografii 3D w procesie leczenia?

Czym są zęby zatrzymane?

Mianem zęba zatrzymanego określa się prawidłowo wykształcony ząb, który nie wyrżnął się ponad powierzchnię dziąsła, utykając w kości szczęki. Problem ten może dotyczyć różnych zębów; jednocześnie najczęściej zatrzymaniu ulegają zęby trzonowe, zwłaszcza ósemki. 

Ząb może być zatrzymany całkowicie lub częściowo. O ile w przypadku tych ostatnich dochodzi do częściowego odsłonięcia zęba zatrzymanego, tak te zatrzymane całkowicie są zupełnie zatrzymane przez kość pod dziąsłem.

Zatrzymanie zębów może być wynikiem braku miejsca w łuku zębowym, nieprawidłowego kierunku wyrzynania, czy też innych czynników anatomicznych lub patologicznych, takich jak torbiele czy guzy.

Problem ten może prowadzić do wielu schorzeń i komplikacji, w tym do stanów zapalnych, infekcji, uszkodzeń sąsiednich zębów, a także bólu i obrzęku w obrębie dziąseł. Zęby zatrzymane mogą również przyczyniać się do przemieszczenia innych zębów, co utrudnia utrzymanie prawidłowego zgryzu.

Ze względu na ryzyko powikłań oraz trudność w ocenie pełnej anatomii zęba zatrzymanego, precyzyjna diagnostyka ósemek jest niezbędna przed przystąpieniem do zabiegu ekstrakcji. W tym kontekście tradycyjne metody obrazowania, takie jak RTG pantomograficzne, mogą nie zapewniać wystarczającej dokładności w ocenie wszystkich aspektów związanych z lokalizacją, kątem wyrzynania oraz relacjami z innymi strukturami anatomicznymi.

Dlaczego zęby zatrzymane wymagają precyzyjnej diagnostyki?

Zęby zatrzymane wymagają szczególnej uwagi i precyzyjnej diagnostyki z kilku powodów:

1. Lokalizacja zęba i otaczające go struktury anatomiczne – zęby zatrzymane, szczególnie ósemki, często są trudne do oceny w klasycznych zdjęciach rentgenowskich, ponieważ znajdują się głęboko w jamie ustnej, w okolicach trudnych do zobrazowania. Ponadto ich wzajemne relacje z sąsiednimi zębami, korzeniami, nerwami oraz naczyniami krwionośnymi mogą być złożone i trudne do oceny bez trójwymiarowego obrazu.

2. Kąt wyrzynania – często zęby zatrzymane wyrastają pod nieprawidłowym kątem, co może prowadzić do uszkodzenia innych zębów, tkanek miękkich czy kości. Ważne jest, aby ocenić, czy będzie konieczne usuwanie ósemek, czy też mogą one pozostać w jamie ustnej bez powodowania uszkodzeń.

3. Ryzyko powikłań – niewłaściwie zaplanowana ekstrakcja zęba zatrzymanego może prowadzić do powikłań, takich jak uszkodzenie nerwu, krwawienie, infekcje czy złamanie kości. Przed zabiegiem należy dokładnie zlokalizować ząb oraz ocenić jego położenie względem ważnych struktur anatomicznych, co jest możliwe dzięki tomografii 3D.

Zalety tomografii 3D w diagnostyce zębów zatrzymanych

Tomografia 3D posiada szereg zalet w kontekście diagnostyki i planowania leczenia zębów zatrzymanych. Główne z nich to:

Możliwość uzyskania trójwymiarowego obrazu

Tomografia 3D pozwala na uzyskanie obrazu w trzech wymiarach, co zapewnia pełniejszy obraz sytuacji w obrębie jamy ustnej. Dzięki tej technologii możliwe jest zobaczenie nie tylko samego zęba zatrzymanego, ale także jego położenia względem sąsiednich zębów, kością, nerwów oraz naczyń krwionośnych. Taki obraz pozwala na precyzyjne zaplanowanie zabiegu ekstrakcji, co minimalizuje ryzyko powikłań.

Możliwość dokładnej oceny położenia zęba

Dzięki tomografii 3D można dokładnie określić położenie zęba zatrzymanego, jego kąt wyrzynania oraz głębokość w stosunku do kości i innych struktur. Pozwala to na wybranie najlepszej drogi dostępu do zęba oraz na zmniejszenie ryzyka uszkodzenia sąsiednich zębów, nerwów czy naczyń.

Łatwiejszy wybór metody leczenia

Wysokiej jakości obrazowanie 3D, w tym tomografia stożkowa (CBCT), pozwala chirurgowi na dokładne zaplanowanie ekstrakcji zęba. Możliwość oglądania zęba w trzech wymiarach umożliwia wybór najlepszej w danym przypadku metody przeprowadzenia zabiegu, co zmniejsza ryzyko powikłań.

Możliwość oceny struktur kostnych

Tomografia 3D umożliwia ocenę struktury kostnej wokół zęba zatrzymanego, co pozwala na określenie czy kość jest dostatecznie mocna, by zabieg mógł być przeprowadzony bez dodatkowego przygotowania.

Korzyści dla pacjenta

Wśród najważniejszych korzyści, jakie płyną ze stosowania tomografii 3D w diagnostyce zębów zatrzymanych, należy wymienić:

1. Mniejszy ból – dzięki precyzyjnej diagnostyce chirurg jest w stanie wykonać zabieg szybciej, a także zminimalizować uszkodzenia tkanek wokół zęba. Mniejsza ingerencja w tkanki powoduje z kolei, że ból po zabiegu jest zwykle mniejszy, a czas rekonwalescencji – krótszy.

1. Krótsze leczenie – planowanie zabiegu ekstrakcji na podstawie dokładnego obrazu 3D pozwala na szybsze przeprowadzenie procedury niż przy zastosowaniu tradycyjnych metod diagnostycznych. Dzięki temu czas samego zabiegu oraz czas potrzebny na regenerację jest skrócony, co pozytywnie wpływa na komfort pacjenta.

1. Zmniejszenie ryzyka powikłań – precyzyjna diagnostyka i planowanie leczenia za pomocą tomografii 3D znacząco zmniejsza ryzyko powikłań, takich jak uszkodzenie nerwu, złamanie kości czy infekcje.

1. Bezpieczeństwo – tomografia 3D, a zwłaszcza tomografia stożkowa (CBCT), charakteryzuje się niską dawką promieniowania, co sprawia, że jest to bezpieczna metoda diagnostyczna – nawet w przypadku wielokrotnych badań. Dodatkowo nowoczesne urządzenia zapewniają wysoką jakość obrazów, co zwiększa dokładność diagnostyki.

Nowoczesny sprzęt w diagnostyce zębów zatrzymanych

Nowoczesne urządzenia do tomografii 3D oferują najwyższą jakość obrazów oraz precyzję diagnostyczną. Dzięki zastosowaniu zaawansowanych technologii obrazowania oraz niskiej dawce promieniowania stanowią idealne narzędzie w ocenie zatrzymanych ósemek i innych zębów. Tomograf CBCT jak ten używany w pracowni Skanai, zapewnia jeszcze wyższą jakość diagnostyki, umożliwiając dokładną ocenę struktur anatomicznych w obrębie jamy ustnej i twarzoczaszki.

Dzięki możliwości precyzyjnej oceny zębów zatrzymanych, trójwymiarowemu obrazowi oraz dokładnej ocenie sąsiednich struktur, tomografia 3D pozwala na skuteczne planowanie usuwania ósemek, które jeszcze nie wyrosły oraz minimalizowanie ryzyka powikłań. Dla pacjentów oznacza to mniejszy ból, krótszy czas leczenia i szybszy powrót do zdrowia. Nowoczesny sprzęt, niski poziom promieniowania oraz bezpieczeństwo badania sprawiają, że tomografia komputerowa CBCT w Krakowie wykonywana w pracowni Skanai jest niezastąpionym narzędziem w diagnostyce stomatologicznej.

Bibliografia:

1. Postek-Stefańska, Lidia et al. “In vitro Evaluation of Matched-taper Single Cone ProTaper® and Thermafil® Technique Root Canal Obturations Using Digital Radiography and Cone-beam Volumetric Tomography – a Preliminary Report.” Dental and Medical Problems 48 (2011): 505-512.
2. Bajjad AA, Ahemad MS, Gupta S, Mehjabeen F, Guin S, Mehra S, Rajesh R. Assessment of clinical validity of KPG index for 3D classification of impacted maxillary canines by cone beam computed tomography in patients. Orthod Craniofac Res. 2024 Dec;27 Suppl 2:48-55. doi: 10.1111/ocr.12788. Epub 2024 Apr 5. PMID: 38577813.