Słuch to jeden z najważniejszych zmysłów dla człowieka, umożliwiający komunikację i orientację w otaczającej nas przestrzeni. Niestety, stosunkowo powszechne są problemy ze słuchem, dotykające osoby w każdym wieku. Jakie objawy mogą wskazywać na zaburzenia słuchu i jakie są ich najczęstsze przyczyny? W jaki sposób stożkowa tomografia komputerowa CBCT może pomóc w diagnostyce słuchu?
Jak rozpoznać problemy ze słuchem?
Problemy ze słuchem mogą manifestować się na wiele sposobów. Symptomy początkowo mogą być bardzo subtelne, a co za tym idzie – bagatelizowane przez pacjenta. Do najczęstszych należą:
- trudności w rozumieniu mowy, szczególnie w hałaśliwym otoczeniu,
- konieczność częstego proszenia rozmówcy o powtórzenie wypowiedzi głośniej lub wyraźniej,
- szumy uszne (łac. tinnitus) – mogą mieć postać stałych lub przerywanych dźwięków przypominających piski, dzwonienie lub szum wiatru bądź morza,
- uczucie zatkanych uszu – może wynikać z infekcji, nagromadzenia woskowiny lub innych problemów,
- zmniejszona wrażliwość na dźwięki, zarówno w zakresie wysokich, jak i niskich częstotliwości,
- problemy z orientacja przestrzenną i zaburzenia równowagi – słuch odgrywa kluczową rolę w lokalizowaniu źródeł dźwięku, a jego zaburzenia mogą wpływać na poczucie równowagi i przestrzeni.
Co może być przyczyną utraty słuchu?
Zaburzenia słuchu mogą mieć różne podłoże, zlokalizowane zarówno w przewodzie słuchowym, jak i strukturach ucha wewnętrznego lub nerwu słuchowego. Do najczęstszych przyczyn problemów ze słuchem należą:
- infekcje ucha – zapalenie ucha środkowego lub zewnętrznych części aparatu słuchowego to częste przyczyny czasowych zaburzeń słuchu. Mogą być one spowodowane m.in. przez nagromadzenie płynu w jamie ucha, co powoduje uczucie zatkania oraz zmniejszenie słyszalności;
- nagła utrata słuchu to stan wymagający natychmiastowej interwencji medycznej. Może być spowodowany np. infekcją wirusową, urazem akustycznym lub zaburzeniami krążenia w uchu wewnętrznym;
- przewlekłe narażenie na hałas – osoby przebywające w hałaśliwym środowisku (np. fabryki, lotniska) często borykają się z narastającymi problemami ze słuchem,
- wiek – naturalny proces starzenia się często prowadzi do stopniowej utraty zdolności odbierania wysokich częstotliwości;
- urazy mechaniczne – urazy głowy, perforacja błony bębenkowej lub obecność ciał obcych w przewodzie słuchowym mogą powodować zaburzenia słuchu;
- wrodzone wady rozwojowe – nieprawidłowości w budowie ucha środkowego, wewnętrznego lub nerwu słuchowego mogą prowadzić do trwałej utraty słuchu;
- choroby ogólnoustrojowe, np. cukrzyca, nadciśnienie tętnicze czy schorzenia autoimmunologiczne mogą wpływać na pogorszenie funkcji słuchowych.
Diagnostyka problemów ze słuchem:
Badania audiologiczne
Podstawowym krokiem w diagnostyce problemów ze słuchem są badania audiometryczne, które pozwalają na ocenę progu słyszalności w różnych zakresach częstotliwości.
Obrazowanie struktur ucha
W szczególnie skomplikowanych sytuacjach lub gdy wyniki badań audiologicznych są niejednoznaczne, zaleca się wykonanie zaawansowanych badań obrazowych. Jednym z najnowocześniejszych narzędzi w diagnostyce problemów ze słuchem jest stożkowa tomografia komputerowa (CBCT).
Rola tomografii CBCT w diagnostyce zaburzeń słuchu
Tomografia ucha środkowego umożliwia uzyskanie trójwymiarowego obrazu struktur ucha środkowego, wewnętrznego oraz otaczających je kości. Jest to niezastąpione narzędzie w diagnostyce różnych zaburzeń lub utraty słuchu, szczególnie tych, których podłożem są wady anatomiczne.
Zalety CBCT w diagnostyce zaburzeń słuchu:
- badanie CBCT pozwala na szczegółowe zobrazowanie patologii powodujących objawy problemów ze słuchem, takich jak otoskleroza, guzy czy zmiany pourazowe;
- w porównaniu z tradycyjną tomografią, CBCT wykorzystuje znacznie niższe dawki promieniowania, co czyni je bezpieczniejszym dla pacjenta. Dzięki temu może być wykorzystywane zarówno w badaniu problemów ze słuchem u dzieci, jak i u dorosłych;
- badanie CBCT pozwala na szybkie uzyskanie wyników, co przyspiesza proces diagnostyczny;
- w przeciwieństwie do tradycyjnego RTG, CBCT umożliwia ocenę struktur w trzech wymiarach, co znacząco ułatwia postawienie trafnej diagnozy.
Problemy ze słuchem u dorosłych i dzieci mogą mieć wiele przyczyn, a co za tym idzie – manifestować się różnie w zależności od pacjenta. Kluczem do skutecznego leczenia jest wczesna i precyzyjna diagnostyka, która pozwala na zidentyfikowanie, co może być przyczyną nagłej utraty lub pogorszenia słuchu oraz wdrożenie odpowiednich działań terapeutycznych. Tomografia komputerowa CBCT odgrywa w tym procesie szczególną rolę, umożliwiając lekarzom zobaczenie szczegółów niemożliwych do wychwycenia przy pomocy innych badań obrazowych. Jeśli zauważasz u siebie lub bliskich symptomy wskazujące na problemy ze słuchem, skonsultuj się z lekarzem, który w ramach diagnostyki może zlecić wykonanie CBCT lub innych niezbędnych badań.
Bibliografia:
- Lek. M. Wiercińska, Nagła głuchota idiopatyczna: objawy i leczenie, Mp.pl, 13.12.2022, dost. 16.12.2024
- T. C. Michels, M.T. Duffy, D. J. Rogers, Niedosłuch u dorosłych – rozpoznanie różnicowe i leczenie, Mp.pl Medycyna Rodzinna, 27.01.2020, dost. 16.12.2024