Dysfunkcja stawu skroniowo-żuchwowego (SSŻ) jest źródłem znacznego dyskomfortu, negatywnie wpływającego na codzienne funkcjonowanie. Jednym z najbardziej typowych symptomów wskazujących na obecność tego problemu jest charakterystycznie przeskakująca żuchwa, czemu mogą towarzyszyć ból i ograniczona ruchomość stawu. Jakie są objawy problemów ze stawem skroniowo-żuchwowym i do jakiego specjalisty należy zgłosić się w przypadku ich zaobserwowania?
Dlaczego boli mnie szczęka przy uchu?
O czym świadczy ból żuchwy w okolicy stawu skroniowo-żuchwowego? Głównymi przyczynami problemu są:
- zaburzenia zgryzu – nieprawidłowe ustawienie zębów może prowadzić do nierównomiernego rozkładania się obciążenia stawów,
- bruksizm, czyli nawykowe zaciskanie i zgrzytanie zębami, powodujące nadmierne napięcie mięśni żuchwy,
- urazy mechaniczne – uszkodzenie struktury stawu może powodować ból i przeskakiwanie żuchwy,
- nadwyrężenie stawu, spowodowane m.in. częstym żuciem gumy, gryzieniem twardych przedmiotów lub zbyt intensywnym otwieraniem ust (np. podczas ziewania),
- stres – długotrwały stres często prowadzi do wzmożonego napinania mięśni żuchwy, co może skutkować zaburzeniami funkcjonowania stawu skroniowo-żuchwowego,
- wady anatomiczne, np. przemieszczenie krążka stawowego.
Dysfunkcja stawu skroniowo-żuchwowego – objawy
Najczęściej towarzyszące dysfunkcji stawu skroniowo-żuchwowego objawy to:
- charakterystyczne klikanie i trzaskanie żuchwy,
- ból żuchwy w okolicy stawu, nasilający się przy jej ruchach,
- ograniczenie ruchomości żuchwy,
- bóle głowy i szyi,
- uczucie zwiększonego napięcia mięśni twarzy,
- przejściowe „blokowanie się” żuchwy.
Skutki nieleczonych problemów ze stawem skroniowo-żuchwowym
Objawów dysfunkcji stawu skroniowo-żuchwowego nie można bagatelizować. Konieczna jest konsultacja ze specjalistą. W zależności od przyczyny problemu oraz innych objawów, które mogą mu towarzyszyć, może być to:
- stomatolog specjalizujący się w leczeniu zaburzeń stawu skroniowo-żuchwowego – oceni on stan stawu i zaleci odpowiednią diagnostykę,
- ortodonta – problem może być bowiem powiązany z wadami zgryzu,
- laryngolog, szczególnie jeśli dodatkowo występują szumy uszne lub bóle ucha,
- fizjoterapeuta stomatologiczny – niezbędna może być specjalistyczna rehabilitacja, która pomaga na ból żuchwy.
Dysfunkcja stawu skroniowo-żuchwowego wymaga interwencji lekarskiej. Zaniedbanie tego problemu może prowadzić do szeregu powikłań, takich jak:
- przewlekłe bóle twarzy i głowy,
- nasilenie bruksizmu, skutkujące uszkodzeniem zębów,
- zwiększenie napięcia mięśniowego, prowadzące do przewlekłych dolegliwości bólowych w obrębie szyi i ramion,
- problemów ze słuchem, wynikających z bliskości struktur ucha wewnętrznego,
- zmian zwyrodnieniowych.
Jak sprawdzić, dlaczego przeskakuje żuchwa?
Diagnostyka dysfunkcji stawu skroniowo-żuchwowego ma na celu przede wszystkim ocenę tworzących go struktur i otaczających tkanek, pozwalającą na zaplanowanie odpowiedniego leczenia.
Specjalista musi przede wszystkim zebrać dokładny wywiad oraz przeprowadzić badanie kliniczne. W jego trakcie dokonywana jest ocena nasilenia objawów i ruchomości żuchwy.
Niezbędne są także badania obrazowe, takie jak MRI do oceny tkanek miękkich, oraz tomografia komputerowa do oceny struktur kostnych.
Szczególnie precyzyjną ocenę stawu skroniowo-żuchwowego umożliwia stożkowa tomografia komputerowa (CBCT). Uzyskany w jej trakcie trójwymiarowy obraz pozwala na dokładną analizę ustawienia stawu oraz wykrycie nawet niewielkich zmian zwyrodnieniowych. Warto przy tym wspomnieć, że wykonanie skanu trwa zaledwie kilkanaście sekund, a pacjent otrzymuje przy tym minimalną dawkę promieniowania. Dzięki temu tomografia komputerowa stawów skroniowo-żuchwowych w Skanai w Krakowie jest komfortowa i bezpieczna.
CBCT jest szczególnie polecane w przypadkach podejrzenia przemieszczenia krążka stawowego, asymetrii stawów lub zmian zwyrodnieniowych.
Przeskakiwanie i trzaskanie żuchwy to najbardziej charakterystyczne objawy dysfunkcji stawu skroniowo-żuchwowego. Jej przyczyną mogą być zarówno wady zgryzu, problemy takie jak bruksizm, jak i przewlekły stres i urazy mechaniczne. Problemu tego nie można zaniedbywać – im szybciej zostanie wdrożone odpowiednie leczenie, tym mniejsze jest ryzyko wystąpienia poważnych powikłań, mogących znacznie obniżyć jakość życia. Dlatego, jeśli odczuwasz jakikolwiek dyskomfort w okolicy żuchwy, bezzwłocznie skonsultuj się ze specjalistą.
Źródła:
- A. Nowak, E. Miler, Rehabilitacja w dysfunkcjach stawu skroniowo-żuchwowego, Praktyczna stomatologia, 20.06.2018, dost. 15.02.2025
- Poveda Roda, R., Bagán, J. V., Díaz Fernández, J. M., Hernández Bazán, S., & Jiménez Soriano, Y. (2007). Review of temporomandibular joint pathology. Part I: Classification, epidemiology and risk factors. Medicina Oral, Patología Oral y Cirugía Bucal, 12(4), 297-307.