Współczesna ortodoncja wykorzystuje nowoczesne metody diagnostyki, pozwalające na dokładną ocenę wad zgryzu i pozycji zębów. Jednym z najważniejszych narzędzi w ortodoncji jest CBCT, czyli stożkowa tomografia komputerowa (Cone Beam Computed Tomography). Dzięki tej technologii specjaliści uzyskują trójwymiarowy obraz struktur kostnych i zębowych, co pozwala na bardziej precyzyjne planowanie leczenia.
Tomografia CBCT w ortodoncji – przewaga nad tradycyjnymi metodami diagnostycznymi
Przez wiele lat w ortodoncji wykorzystywano zdjęcia rentgenowskie, takie jak pantomogramy i cefalogramy, które pozwalają na tworzenie obrazów 2D zgryzu i struktur kostnych. Jednak ich ograniczenia sprawiają, że coraz częściej wykorzystuje się CBCT w ortodoncji. Główne zalety tej technologii to:
Dokładniejsza analiza wad zgryzu – trójwymiarowe obrazowanie pozwala na ocenę relacji przestrzennych między zębami oraz kośćmi szczęki i żuchwy, na przykład w diagnostyce przeskakującej żuchwy (dysfunkcji stawu skroniowo-żuchwowego). Dzięki temu możliwa jest bardziej precyzyjna analiza wad zgryzu i ich wpływu na funkcjonowanie narządu żucia.
Identyfikacja położenia zębów zatrzymanych i nadliczbowych – tomografia komputerowa CBCT umożliwia precyzyjne określenie lokalizacji zębów zatrzymanych, co ma kluczowe znaczenie w leczeniu ortodontycznym.
Ocena resorpcji korzeni i zdrowia przyzębia – badanie pozwala na dokładne określenie stopnia resorpcji korzeni zębów oraz ewentualnych ubytków kostnych w obrębie wyrostka zębodołowego.
Dokładność w planowaniu leczenia ortodontycznego – precyzyjna diagnostyka zgryzu umożliwia bardziej przewidywalne leczenie i minimalizuje ryzyko powikłań.
CBCT a tradycyjna radiografia – różnice technologiczne
Tradycyjne zdjęcia rentgenowskie (pantomogramy i cefalogramy) pozwalają na dwuwymiarową ocenę struktur anatomicznych, co może prowadzić do nakładania się obrazów i trudności w dokładnym określeniu położenia zębów. Natomiast tomografia CBCT zapewnia pełne odwzorowanie struktur anatomicznych w trzech wymiarach, eliminując te ograniczenia.
Istotna różnica między CBCT a tradycyjną radiografią polega na możliwości zarejestrowania wielu obrazów w trakcie wykonywania jednej tomografii stożkowej, które następnie są przetwarzane w rekonstrukcję 3D. Ponadto CBCT pozwala na ocenę nie tylko kości, ale i tkanek miękkich w obrębie zatok i stawów skroniowo-żuchwowych, co ma duże znaczenie w diagnostyce ortodontycznej. Istotne jest także to, że pacjent otrzymuje niższą dawkę promieniowania niż przy wykonywaniu tradycyjnego zdjęcia RTG.
Tomografia CBCT – ortodoncja. Zastosowanie CBCT w leczeniu ortodontycznym
Dzięki szczegółowym obrazom CBCT ortodonta może lepiej dopasować strategię leczenia do indywidualnych potrzeb pacjenta. CBCT w ortodoncji stanowi istotny element przygotowania do leczenia aparatami ortodontycznymi. Pozwala bowiem na dokładną ocenę położenia korzeni zębów, co ułatwia zaplanowanie leczenia. Co ważne, można wykonywać badanie CBCT z aparatem ortodontycznym na zębach, dzięki wykorzystaniu technologii MAR, redukującej obecność zakłóceń obrazu.
Możliwość uzyskania trójwymiarowych obrazów pozwala także wykryć asymetrie szkieletowe w obrębie szczęki i żuchwy, co również jest bardzo ważne w leczeniu ortodontycznym i chirurgicznym.
Ponadto CBCT wykorzystuje się w analizie przekroju dróg oddechowych w ramach leczenia pacjentów z obturacyjnym bezdechem sennym.
Bezpieczeństwo i ograniczenia CBCT w ortodoncji
Choć CBCT w ortodoncji oferuje liczne korzyści, nie jest badaniem wykonywanym rutynowo u każdego pacjenta. Wskazania do tomografii powinny być ustalone indywidualnie, zwłaszcza u dzieci, gdzie istotne jest minimalizowanie ekspozycji na promieniowanie.
Nowoczesne aparaty CBCT pozwalają jednak na ograniczenie dawki promieniowania poprzez możliwość wyboru różnych trybów skanowania (np. niskiej dawki) i ograniczenia pola obrazowania wyłącznie do interesującego obszaru. Warto podkreślić, że w wielu przypadkach dawka promieniowania CBCT jest porównywalna z klasycznym pantomogramem, a w niektórych przypadkach może być nawet niższa.
Tomografia CBCT to technologia, która umożliwia dokładną analizę wad zgryzu, ocenę pozycji zębów i struktur kostnych, co przekłada się na skuteczniejsze i bardziej przewidywalne leczenie ortodontyczne.
Dzięki dynamicznemu rozwojowi technologii obrazowania diagnostyka zgryzu staje się coraz bardziej zaawansowana, a CBCT to narzędzie, które może znacząco poprawić efektywność leczenia ortodontycznego. Warto, aby zarówno ortodonci, jak i pacjenci byli świadomi korzyści wynikających z tej nowoczesnej metody diagnostycznej. Należy przy tym pamiętać, by wybierać sprawdzoną pracownię. Zapraszamy na badania zębów, zatok i skorzystanie z oferty tomografii CBCT stawu skroniowo-żuchwowego w Krakowie w pracowni Skanai. Nowoczesny sprzęt i doświadczeni specjaliści gwarantują doskonałą jakość wykonywanych badań.
Źródła:
- prof. dr hab. n. med. I. Różyło-Kalinowska, Zastosowanie tomografii stożkowej w ortodoncji, Mp.pl Stomatologia, 28.09.2015, dost. 17.03.2025
- Tomografia stożkowa w ortodoncji, Stomatologia po dyplomie, 11-12/2020, dost. 17.03.2025