Stożkowa tomografia komputerowa (CBCT) to zaawansowane badanie obrazowe, cieszące się szczególnym uznaniem zwłaszcza w diagnostyce stomatologicznej i laryngologicznej. Pozwala na uzyskanie precyzyjnych trójwymiarowych obrazów, co pozwala na dokładniejsze zobrazowanie struktur anatomicznych niż tradycyjne obrazy 2D. CBCT stosuje się także u najmłodszych pacjentów. Rodzice często zadają jednak pytania dotyczące potencjalnej szkodliwości tomografii komputerowej u dzieci. Czy tomograf jest bezpieczny dla dziecka? Jak przygotować dziecko do tomografii, by badanie było wykonane poprawnie i bezpiecznie?
CBCT u dzieci – wyzwanie dla rodziców i pracowni
Rodzice małych pacjentów, którzy stają przed koniecznością wykonania tomografii komputerowej u dziecka, często borykają się z wyzwaniem, jakim jest znalezienie pracowni, w której będzie to możliwe. Wielu z nich spotyka się z odmową. Przeszkodą w wykonaniu tomografii komputerowej u dzieci ma być bowiem ich nadmierna ruchliwość.
Faktem jest, że konieczność nieruchomego leżenia przez minutę oraz ciężkie fartuchy obronne sprawiają, że diagnostyka obrazowa dla dziecka może być prawdziwą męką. Częstym problemem jest też personel, który nie posiada odpowiednich kompetencji, a co za tym idzie – podejścia do pacjentów pediatrycznych.
Dlatego, jeśli to możliwe, warto wybierać pracownie, które posiadają nie tylko nowoczesny sprzęt, ale i zapewniają niezbędny komfort i bezpieczeństwo tomografii u dzieci.
Rozwiązania dla komfortu i bezpieczeństwa tomografii dzieci
Zadbaliśmy o to, by zapewnić dostęp do wysokiej jakości badań pacjentom niezależnie od wieku. Dlatego wykonujemy również tomografię CBCT u dzieci, zwracając szczególną uwagę na ich komfort.
Aby zapewnić tomografię bez stresu u dziecka, CBCT w naszej pracowni wykonuje wykwalifikowany personel, który lubi pracę z dziećmi i posiada odpowiednie kompetencje. Nasi technicy potrafią skutecznie rozładować stres i zbudować zaufanie małego pacjenta.
Z myślą o wygodzie najmłodszych podczas tomografii komputerowej u dzieci stosujemy lżejsze fartuchy ochronne. Pozwala to zmniejszyć dyskomfort, dzięki czemu dziecko lepiej współpracuje z technikami w trakcie badania.
Bardzo ważne jest również to, jak wygląda tomografia CBCT u dziecka. Badanie można bowiem wykonać w pozycji stojącej, dzięki czemu dziecko nie musi leżeć, i łatwiej utrzymać mu odpowiednią pozycję. Samo badanie jest również krótsze niż w przypadku tradycyjnej tomografii komputerowej. Pacjent musi wytrzymać w bezruchu jedynie kilka sekund, dzięki czemu CBCT dla dzieci jest znacznie łatwiejszym i bardziej komfortowym badaniem.
Czy dzieci mogą mieć tomografię?
Wykonywanie badań obrazowych wiąże się z ekspozycją na różne dawki promieniowania. To z kolei często rodzi pytania o bezpieczeństwo tomografii dzieci – głównie dlatego, że rozwijający się i rosnący organizm jest wrażliwszy na działanie promieniowania niż tkanki osób dorosłych.
Z tego powodu specjaliści wskazują CBCT jako najbezpieczniejszą metodę tomografii dziecięcej. Pacjent otrzymuje w trakcie tego badania niższą w porównaniu z tradycyjną TK dawkę promieniowania. Dzieci dodatkowo otaczamy szczególną opieką podczas badania, w myśl zasady „bezpieczeństwo ponad wszystko”.
Jak przygotować dziecko do tomografii?
Badanie CBCT nie wymaga specjalnych przygotowań. Zalecenia dla dzieci są w tym przypadku takie same, jak u dorosłych. Pacjent powinien mieć na sobie wygodne ubranie bez metalowych elementów w okolicy głowy, szyi i klatki piersiowej, takich jak guziki, zamki błyskawiczne, czy biżuteria. Co ważne, CBCT u dzieci może być przeprowadzane również wtedy, gdy noszą one stałe aparaty ortodontyczne.
Rodzic powinien pamiętać także o zabraniu wcześniejszej dokumentacji medycznej, jeśli dziecko było już diagnozowane.
Jak przygotować dziecko do tomografii, by zapewnić mu maksymalny komfort psychiczny? Przede wszystkim wyjaśniając mu pokrótce, na czym polega badanie i czym jest tomograf. Najlepiej zrobić to w prosty sposób, bez wchodzenia w szczegóły techniczne – mówiąc, że to rodzaj zdjęcia wykonywanego maszyną przypominającą kamerę. Ważne, by podkreślić, że badanie jest bezbolesne i trwa zaledwie kilka sekund, w trakcie których trzeba siedzieć lub stać nieruchomo. Dzieci z reguły lepiej współpracują, gdy wiedzą, czego się spodziewać.
Należy także pamiętać, że bardzo ważne jest przyjazne i spokojne nastawienie rodzica i personelu. Dzieci wyczuwają emocje i często kopiują zachowanie dorosłych.
Czego spodziewać się w pracowni?
Bezpośrednio przed badaniem dziecko zostanie poproszone o zdjęcie metalowych elementów z głowy i szyi, takich jak spinki czy kolczyki, nie ma natomiast potrzeby zdejmowania elementów takich jak aparaty ortodontyczne, czy inne metalowe przedmioty na stałe przymocowane do skanowanej okolicy. Następnie personel dostosuje ustawienia aparatu do wzrostu dziecka, które będzie mogło usiąść lub stanąć w odpowiednim miejscu.
Głowa dziecka zostanie delikatnie ustabilizowana specjalnymi podpórkami lub opaską, aby zapobiec ruchom podczas skanowania. Aparat podczas badania nie wykonuje szybkich ruchów ani nie wydaje głośnych dźwięków, co minimalizuje ryzyko wystraszenia dziecka podczas tomografii.
CBCT u dzieci – kiedy jest niezbędne?
CBCT oferuje wyjątkowe możliwości w dokładnym obrazowaniu struktur twarzoczaszki, zębów, zatok przynosowych, a także stawów skroniowo-żuchwowych. Tomografia komputerowa u dzieci może być niezbędna w przypadku:
Diagnostyki wad zgryzu – CBCT umożliwia ortodontom dokładne planowanie leczenia poprzez ocenę układu kostnego, położenia zębów zatrzymanych czy też ocenę stawów skroniowo-żuchwowych.
Oceny urazów – w przypadku urazów twarzoczaszki, CBCT może dostarczyć szczegółowych informacji o złamaniach czy innych uszkodzeniach struktur kostnych.
Ocena przed założeniem aparatu ortodontycznego – ortodonci często zlecają badanie CBCT przed założeniem aparatu ortodontycznego, aby precyzyjnie ocenić strukturę zębów, ułożenie korzeni oraz relację zębów do sąsiednich struktur kostnych.
Diagnostyki zatok – w przypadku przewlekłych problemów z zatokami CBCT pozwala zidentyfikować źródło problemu, co jest niezwykle pomocne w planowaniu ewentualnych interwencji chirurgicznych.
Planowania zabiegów chirurgicznych – w przypadku takich zabiegów jak ekstrakcja zębów zatrzymanych czy korekta wad twarzoczaszki, CBCT zapewnia chirurgom dokładny obraz struktur anatomicznych.
Wykrywania torbieli, nowotworów czy innych nieprawidłowości – CBCT pozwala na dokładną ocenę struktur kostnych, co jest przydatne w diagnostyce nieprawidłowości w ich obrębie.
Przeczytaj też: Różnice między tradycyjną tomografią a tomografią stożkową.
Zalecenia dotyczące wykonywania CBCT u dzieci
Aby minimalizować ryzyko związane z promieniowaniem u dzieci i jednocześnie korzystać z zalet technologii CBCT, opracowano szereg zaleceń dla dzieci, lekarzy i rodziców:
Zasada ALARA – zasada ta pochodzi z angielskiego skrótu As Low As Reasonably Achievable, co oznacza „tak mało, jak to rozsądnie możliwe”. Przeczytaj też: co warto wiedzieć o promieniowaniu w diagnostyce.
Ograniczanie obszaru skanowania – tam, gdzie to możliwe, należy skanować jedynie ściśle określony obszar, aby ograniczyć narażenie na promieniowanie. Nowoczesne urządzenia CBCT umożliwiają wybór wielkości pola skanowania, co jest kluczowe w diagnostyce dzieci.
Stosowanie odpowiednich osłon ochronnych – dla zachowania bezpieczeństwa przy tomografii u dzieci szczególnie ważne są odpowiednie osłony, takie jak fartuchy ołowiane, chroniące inne obszary ciała przed promieniowaniem. W Skanai mamy specjalny, łatwy do założenia fartuch dla dzieci, zapewniający im bezpieczeństwo podczas badania.
Wybór specjalistów i urządzeń dostosowanych do dzieci – badanie CBCT dla dzieci powinno być wykonywane w pracowniach, które dysponują nowoczesnym sprzętem o możliwie najniższych dawkach promieniowania i są odpowiednio przystosowane do wykonywania tomografii komputerowej u dzieci. Istotne jest także, aby personel medyczny miał doświadczenie w przeprowadzaniu tego typu badań u najmłodszych pacjentów.
Badanie CBCT u dzieci może być bardzo ważnym elementem precyzyjnej diagnostyki schorzeń stomatologicznych, ortodontycznych czy laryngologicznych. Jednak ze względu na ryzyko związane z promieniowaniem, diagnostyka obrazowa dzieci powinna być zlecane z dużą ostrożnością i tylko w uzasadnionych przypadkach. Kluczowe znaczenie w unikaniu ryzyka ma minimalizowanie dawki promieniowania, dobór odpowiedniego sprzętu oraz stosowanie osłon. Pozwala to na skuteczne i bezpieczne przeprowadzanie tomografii komputerowej u dzieci. Istotne jest przy tym wybieranie sprawdzonej pracowni. Zachęcamy do zapoznania się z naszą ofertą: Skanai – tomografia komputerowa CBCT w Krakowie.
Należy jednak podkreślić, że tomografia u dzieci powinna być zlecana tylko wtedy, gdy jest to rzeczywiście konieczne, a inne metody diagnostyczne nie dadzą oczekiwanego efektu.
Dlaczego warto wybrać CBCT w Skanai?
Tomografia komputerowa dzieci bywa niełatwym przeżyciem nie tylko dla małego pacjenta, ale i jego opiekunów. Dlatego zachęcamy do skorzystania z oferty CBCT dla dzieci w krakowskiej pracowni Skanai.
Zadbaliśmy nie tylko o nowoczesny sprzęt, ale i odpowiednie przeszkolenie personelu do pracy z dziećmi. Nasi technicy wiedzą, jak rozmawiać z dziećmi – co jest rzadkością na rynku medycznym. Dzięki temu rodzice nie muszą szukać kolejnych placówek, licząc na to, że w którejś z nich dziecko zostanie przyjęte, a co za tym idzie, badanie zostanie wykonane szybko i bez problemów.
Źródła:
- Dr n.med. P. Grzanka, Tomografia komputerowa, Mp.pl, 31.10.2017, dost. 20.10.2024
- prof. dr hab. n. med. M. Bekiesińska-Figatowska, Postępy w radiologii pediatrycznej w latach 2020–2022, Mp.pl pediatria, 12.12.2023, dost. 20.10.2024
- A. S. Brody, D. P. Frush, MD, W. Huda, R. L. Brent, Ryzyko napromieniowania dzieci podczas tomografii komputerowej, American Academy of Pediatrics, dost. 25.04.2025